Praca w Szwecji

Podejmowanie pracy w Szwecji:

Szwecja nie wprowadziła ograniczeń w dostępie do rynku pracy dla obywateli nowych krajów członkowskich. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi każdy obywatel polski ma prawo pobytu w Szwecji w związku z podjęciem pracy lub studiów. Polacy gdy chcą przebywać w Szwecji ponad 90 dni muszą posiadać pozwolenie na pobyt (residence permit). Mogą też przebywać w Szwecji bez podjęcia pracy, muszą jednak posiadać środki na utrzymanie. Przekraczanie granicy odbywa się na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego.

Zagraniczni przedsiębiorcy delegujący swoich pracowników do pracy w Szwecji na okres dłuższy niż 5 dni mają obowiązek zgłoszenia tego faktu do Arbetsmiljöverket. Przepisy te weszły w życie z dniem 1 lipca 2013 r.

Obywatele polscy i polskie osoby prawne posiadają prawo do zakładania w Szwecji przedsiębiorstw na warunkach równoprawnych z obywatelami szwedzkimi. Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Szwecji jest stosunkowo proste.

Poszukiwanie pracy w Szwecji:

Publiczne służby zatrudnienia (arbetsförmedlingen) odgrywają aktywną rolę na szwedzkim rynku pracy i obsługują zarówno poszukujących pracy, jak i pracodawców. Dostarczają informacji i świadczą usługi: kursy i porady. Istnieją wyspecjalizowane biura zatrudnienia obsługujące wybrane obszary profesjonalne, takie jak sztuka, rachunkowość i finanse, technologia oraz informatyka. Adres internetowy urzędu pośrednictwa pracy: www.arbetsformedlingen.se

Zarejestrowanie jest konieczne dla uzyskania zasiłku dla bezrobotnych lub zapisania się na kurs. Konieczna jest także uprzednia praca w Szwecji. Agencje rekrutacyjne, zwane także head-hunterskimi, zajmują się głównie ofertami pracy na wyższym i średnim szczeblu kierowniczym. Część z nich sporządza własne rejestry.

Gazety są istotnym źródłem ogłoszeń na temat ofert pracy. Największą szwedzką poranną gazetą jest Dagens Nyheter i większość ofert pracy jest publikowana właśnie tam. Svenska Dagbladet i Dagens Industri są gazetami bardziej biznesowymi. Oferty pracy publikowane są także w gazetach lokalnych i regionalnych.

Popularnym sposobem szukania pracy jest Internet. Swoje usługi w tym zakresie oferuje wiele portali internetowych, skierowanych do ludzi poszukujących zatrudnienia praktycznie we wszystkich branżach i na wszystkich stanowiskach. Większość agencji rekrutujących pracowników można znaleźć na stronie www.eniro.se pod hasłem: Bemanningsföretag. Oferty pracy znajdziesz również na największym szwedzkim portalu ogłoszeniowym www.blocket.se

Obszary rynku pracy, w których występuje niedobór pracowników to: służba zdrowia, opieka nad osobami w podeszłym wieku, branża IT, edukacja – zwłaszcza wczesnoszkolna i przedszkolna, budownictwo. Problemów ze znalezieniem pracy nie powinni też mieć doświadczeni pracownicy z tytułem inżyniera. Szwedzki rynek pracy cechuje wysoki poziom zorganizowania, tak po stronie pracodawców jaki pracobiorców.

Warunki pracy w Szwecji:

Wzajemne relacje obu stron są ściśle określone przez prawo. Rynek pracy regulowany jest przez szereg ustaw, między innymi ustawy: o ochronie zatrudnienia, o statusie reprezentacji związkowych, o środowisku pracy, - o współdecydowaniu.

Zasadniczo czas pracy wynosi 40 godz./tydzień. Każdemu pracownikowi ustawowo przysługuje pięć tygodni płatnego urlopu. W Szwecji nie ma kategorii płacy minimalnej, wysokość stawek określana jest w układach zbiorowych i zróżnicowana w poszczególnych branżach. Dopuszczalne jest zatrudnianie sezonowe, na czas określony lub na umowę o dzieło. Za czas choroby wypłaca się średnio 80% zarobków - przez pierwsze dwa tygodnie płaci firma, a następnie ubezpieczyciel.

Wszystkie szczegółowe warunki pracy i płacy ustalane są w układach między branżowymi związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców. Układy zbiorowe są negocjowane i zawierane bezpośrednio pomiędzy poszczególnymi związkami branżowymi, a stowarzyszeniami przedsiębiorców reprezentujących określone sektory gospodarki - np. istnieje układ zbiorowy pomiędzy stowarzyszeniem restauratorów i centrów rozrywki ze związkiem reprezentującym tę grupę pracowników.

Aktualnie w Szwecji funkcjonuje około 450 układów zbiorowych, które zawierane są na okres kilku lat, po czym następuje ich renegocjacja. Postanowienia układów są ważne z punktu widzenia zarówno obywateli polskich, podejmujących pracę w firmach szwedzkich (na terenie Szwecji), jak i polskich przedsiębiorstw realizujących kontrakty usługowe w Szwecji w ramach umowy o dzieło. Dla polskich pracowników firm szwedzkich ważne jest to, że o ile pracodawcę szwedzkiego obowiązuje taki układ zbiorowy (jeden lub więcej), to dotyczy on również polskiego pracownika, nawet jeśli nie jest on członkiem związku zawodowego, będącego stroną układu.

Bardziej skomplikowana sytuacja występuje w przypadku firmy polskiej, realizującej kontrakt usługowy w Szwecji. Firma polska może realizować kontrakt usługowy w Szwecji w ramach umowy o dzieło z podmiotem szwedzkim. W takiej sytuacji pracownicy polscy będą opodatkowani tylko w Polsce przez okres pracy do 6 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego, o ile pozostałe 6 miesięcy będą przebywali poza Szwecją (przy zachowaniu warunków, wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania - np. brak własnego zakładu w Szwecji).

Świadczenie usług dla podmiotów nie będących płatnikami VAT wymaga zarejestrowania firmy polskiej jako dobrowolnego płatnika VAT w Szwecji. Jednakże przy podejmowaniu tego rodzaju działalności, należy brać pod uwagę wyżej wymienione układy zbiorowe - kollektivavtal - obowiązujące w relacjach pomiędzy szwedzkimi przedsiębiorstwami, a reprezentującymi określone branże organizacjami związkowymi, które w Szwecji tworzą istotną część prawa pracy. Wszystkie układy zawierają klauzule stwierdzające, że przedsiębiorstwo będące stroną takiego układu, może współpracować (angażować jako kontrahenta dla wykonania określonych robót lub podwykonawcę) tylko z takimi podmiotami, których pracownicy są członkami szwedzkiego związku zawodowego. W praktyce oznacza to, że większość polskich przedsiębiorstw, podejmujących działalność w Szwecji w ramach kontraktów na realizację usług, spotyka sięz żądaniami ze strony szwedzkich związków zawodowych, by zawarły z nimi umowy, wprowadzające do ich działalności na terenie Szwecji warunki, wynikające z obowiązujących układów zbiorowych. Dotyczy to przede wszystkim ponoszenia określonych opłat na rzecz związku i stosowania obowiązujących stawek płacowych. Odmowa podpisania kontraktu przez polskiego pracodawcę może skutkować podjęciem istotnych nacisków (np. blokad) na szwedzkiego kontrahenta ze strony związków zawodowych. Szczególną aktywność w tym zakresie przejawia związek zawodowy pracowników branży budowlanej - Byggnads.

Polska firma negocjująca z potencjalnym kontrahentem szwedzkim kontrakt usługowy, powinna uzyskać od niego informacje, przed przedstawieniem własnej oferty cenowej, czy z punktu widzenia tego podmiotu szwedzkiego, konieczne będzie zawieranie umowy przez polską firmę ze związkiem zawodowym i jaki poziom płac polskich pracowników może być narzucony przez taką umowę, ponieważ będzie to mogło mieć istotny wpływ na poziom kosztów realizacji całego przedsięwzięcia.

Więcej informacji z powyższego zakresu można znaleźć w broszurze dostępnej na stronie: handels.se/globalassets/centralt/om-handels/english/the_swedish_model.pdf

Źródło: https://eures.praca.gov.pl

http://www.careerbuilder.se/

http://www.stepstone.se/

https://www.monster.se/