Praca w Finlandii

Podejmowanie pracy:

Polska i Finlandia należą do grupy krajów strefy Schengen, w ramach której obywatele tych państw mogą poruszać się swobodnie przez okres trzech miesięcy. Podróżny powinien mieć ze sobą ważny dokument podróży czyli paszport lub dowód osobisty.

Obywatel Unii Europejskiej, ubiegający się o pracę w Finlandii może przebywać w Finlandii przez dodatkowy miesiąc pod warunkiem, że będzie nadal ubiegał się o pracę i ma dobre perspektywy znalezienia pracy (Ustawa o Cudzoziemcach §158). Obywatele Polski nie potrzebują pozwolenia na pobyt lub pozwolenia na pracę. Jeżeli obywatel Polski ma zamiar zostać w Finlandii dłużej niż 3 miesiące ma obowiązek rejestracji pobytu w najbliższym komisariacie policji (zarejestrowanie kosztuje 50 €).

Obywatele krajów UE/EFTA a także członkowie ich rodzin mogą zarejestrować się jako osoby poszukujące pracy. Osoby, zarejestrowane jako poszukujące pracy mają uprawnienia do indywidualnych usług z zakresu pośrednictwa pracy oraz wiążących się z tym przywilejów.

Polacy najczęściej pracują sezonowo w Finlandii przy zbiorach truskawek lub na farmach. Znajdują też zatrudnienie w branży budowlanej i metalowej a także jako podwykonawcy.

W Finlandii istnieje wiele programów, umożliwiających podniesienie lub zdobycie kwalifikacji zawodowych przez studentów i młodych pracowników. Programy te realizowane są w ramach umów dwustronnych między Polską a Finlandią, a szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na stronach Centre for International Mobility (CIMO).

Najlepiej zacząć poszukiwanie pracy od przejrzenia stron internetowych Ministerstwa Pracy w Finlandii, znajdują się tam informacje o wolnych miejscach pracy w całym kraju: www.te-palvelut.fi

Poszukiwanie pracy:

W Finlandii funkcjonuje ok. 200 publicznych urzędów pracy (Employment and Economic Development Offices). Są to Centra Zatrudnienia i Rozwoju Ekonomicznego. Biura zatrudnienia, podlegające wydziałom rynku pracy, są odpowiedzialne za zaopatrywanie i szkolenie pracowników, świadczenie usług związanych z poradnictwem zawodowym. Zajmują się one również udzielaniem informacji z zakresu szkolnictwa i możliwości kształcenia dla młodzieży i osób dorosłych.
Publiczne biuro zatrudnienia można znaleźć w prawie każdym większym mieście. W dużych miastach w takich biurach można znaleźć doradcę EURES. Wszystkie usługi biur zatrudnienia są bezpłatne.
Informacje nt. usług publicznych urzędów pracy oraz dostępnych ofert pracy można uzyskać pod numerem infolinii (Työlinja) tel. +358 295 020 713, dzwoniąc z Finlandii tel. 0295 020 713.
Osoby, znające język fiński mogą skorzystać z usługi E-services i zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy pod adresem: https://asiointi.mol.fi/omaasiointi/?kieli=fi

Informacje i kontakt do poszczególnych biur można znaleźć na stronie internetowej: http://toimistot.te-palvelut.fi

Warunki pracy:

W Finlandii warunki zatrudnienia są określane przez wiele różnych przepisów, które są pogrupowane hierarchicznie. Nie ma jednolitego kodeksu pracy. Oznacza to, że przepisy mają swoją priorytetową kolejność. Przepis, będący powyżej anuluje przepis niższego poziomu. Takimi źródłami przepisów jest konstytucja, międzynarodowe umowy i dyrektywy UE, krajowe prawodawstwo, umowy zawodowych związków centralnych, umowy o warunkach pracy, zasady pracy lub odpowiednie umowy, umowa o pracę, porównywalne z nimi zasady praktyczne oraz zarządzenia pracodawcy.
Najbardziej znaczące jest tu prawodawstwo i umowy o warunkach pracy. Warunki pracy można również ustalić w umowie o pracę, jednakże minimalne warunki określone są zgodnie z prawem i ogólną umową o warunkach pracy.
Zgodnie z tzw. dogodniejszym przepisem pracodawca i pracownik mogą jednakże uzgodnić lepsze warunki w umowie o pracę. Natomiast uzgodnione w umowie o pracę warunki gorsze od ogólnej umowy warunków o pracę są nieważne. W sytuacjach spornych, dotyczących interpretacji warunków stosunku o pracę pracodawca ma zawsze prawo pierwszeństwa interpretacji i wówczas interpretacja pracodawcy jest stosowana aż do chwili, kiedy spór zostanie rozstrzygnięty.
W Finlandii stosuje się te same zasady, przepisy prawa o pracy, prawa dotyczące umów o pracę i umowy warunków pracy. Sytuacja pracowników oddelegowanych odbiega w pewnym zakresie od sytuacji osób zatrudnionych na miejscu. Główną zasadą jest jednakże, że również w stosunku do pracowników oddelegowanych należy stosować fińskie przepisy prawne, dotyczące pracy i to, że także inne sprawy związane z warunkami pracy i płacami odpowiadają warunkom stosowanym w Finlandii. Odnośnie pracowników oddelegowanych nastąpiły zmiany na początku roku 2006, w wyniku których ich sytuacja w stosunku do fińskich pracowników uległa znacznemu zbliżeniu.

Rodzaje umów o pracę
Niestandardowy typ umowy o pracę staję się w Finlandii coraz częstszy. Mimo że generalna zasada mówi, że standardowa umowa powinna być zawierana na czas nieokreślony, to można także zawierać umowę na czas określony. Wymaga to jednak uzasadnienia. Obecnie ponad połowa umów o pracę jest w Finlandii zawierana na czas określony.
Pracownik może zawierać z pracodawcą kilka umów na czas określony następujących po sobie, ale wymaga to uzasadnienia.
W wielu branżach pracodawcy i organizacje pracownicze zawierają zbiorowe umowy pracy na innych warunkach zatrudnienia niż wynika to z prawa pracy. Na ogół umowy takie są pod względem warunków zatrudnienia korzystniejsze dla pracowników aniżeli umowy zawarte wyłącznie w oparciu o wymogi prawa pracy.
Prawo dotyczące umów o pracę określa sporządzanie umów i jest ono stosowane prawie do wszystkich umów o pracę bez względu na rodzaj pracy. W umowie o pracę nie wolno uzgodnić np. tego, że w stosunku o pracę nie będą stosowane zasady prawa pracy. Również obowiązująca ogólna umowa o warunkach pracy w danej dziedzinie określa minimalne warunki. Jeżeli umowa o pracę jest z tym niezgodna, należy stosować takie rozporządzenia, które są dogodniejsze dla pracownika. Oprócz wspomnianych wyjątków strony umowy o pracę mogą dosyć swobodnie ustalać warunki umowy o pracę.
Przy pomocy prawa pracy reguluje się sporządzanie umów o pracę, obowiązki pracownika i pracodawcy, określanie minimalnych warunków umowy o pracę, prawa pracownika do czasu wolnego w związku ze sprawami rodzinnymi, odsyłanie pracownika na przymusowy urlop bezpłatny, zakończenie umowy o pracę, obowiązek wypłaty odszkodowania, wpływ nieokreślonych i wygórowanych warunków umowy, umowy o pracę o charakterze międzynarodowym oraz sytuację przedstawicieli pracowników.

Umowę o pracę sporządza się zazwyczaj w postaci pisemnej po to, aby nie powstały niejasności co do spraw ustalonych. Jest to ważne szczególnie w takich przypadkach, gdzie uzgodniono warunki pracy lepsze od ogólnej umowy o warunkach pracy. Umowa o pracę może być również ustna, ale pracodawca ma obowiązek pisemnego potwierdzenia warunków przy pierwszej wypłacie bez oddzielnej prośby pracownika. Umowa o pracę może być też zawarta w formie elektronicznej.

Czas pracy
Według prawa fińskiego maksymalny (w normalnym wymiarze) czas pracy to 8 godzin dziennie / 40 godzin tygodniowo. Porozumienia zbiorowe w wielu sektorach ustalają także krótszy czas pracy np. 37,5 godzin tygodniowo. W zależności od rodzaju pracy, długość dnia pracy może się znacznie różnić i może przekraczać 8 godzin. Pracownik może pracować w nadgodzinach tylko w ograniczonym wymiarze w ciągu tygodnia. Bardziej szczegółowe ustalenia w zakresie czasu pracy są zawarte w umowie. Jednak w dłuższym okresie liczba godzin pracy w ciągu tygodnia musi średnio wynosić do 40. Pracownik nie może pracować w nadgodzinach bez swojej zgody. Odnośnie czasu pracy można dokonać również miejscowych ustaleń, ale i wówczas czas pracy może wynosić najwyżej 9 godzin dziennie i 45 godzin tygodniowo.
Istnieją limity, jeśli chodzi o nadgodziny i wyższe stawki wynagrodzenia za pracę w ich czasie. Wymiar nadgodzin nie może przekroczyć 138 godzin w ciągu czterech miesięcy i 250 w ciągu roku.
Pracodawca musi prowadzić rejestr w zakresie godzin pracy, pokazujący ile godzin pracownik przepracował i jakie otrzymał wynagrodzenie.

Urlop wypoczynkowy
Na podstawie Ustawy o urlopach rocznych (Vuosilomalaki) pracownikowi przysługuje 2,5 dnia urlopu wypoczynkowego za każdy miesiąc przepracowany w pełnym roku rozliczeniowym, czyli od 1 kwietnia do 31 marca. Jeżeli przed końcem roku rozliczeniowego stosunek pracy trwał nieprzerwanie krócej niż jeden rok, pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 2 dni za każdy przepracowany miesiąc./p>

Wynagrodzenie za pracę
W Finlandii nie ma jednej obowiązującej uniwersalnie stawki płacy minimalnej, natomiast porozumienia zbiorowe ustalają jej wysokość w różnych sektorach rynku pracy. Takie prawnie wiążące dany sektor stawki płacy minimalnej mają zastosowanie zarówno do fińskich pracowników, jak i dla obcokrajowców.
Jeżeli w danej dziedzinie działalności nie istnieje umowa ogólna o warunkach pracy, wielkość wynagrodzenia można uzgodnić. Za punkt wyjściowy można przyjąć podstawowe i umiarkowane wynagrodzenie. Może się ono opierać np. na zaleceniach związków działających w danej dziedzinie, dotyczących wynagrodzeń. Komisja d/s zatwierdzania zobowiązań ogólnych umów o warunkach pracy działająca przy Ministerstwie Zdrowia i Spraw Socjalnych dba o opublikowanie w formie spisów ogólnych umów o warunkach pracy. Wynagrodzenie niższe od określonego w ogólnie obowiązującej umowie o warunkach pracy jest nieważne. Wynagrodzenie musi być wypłacane przynajmniej raz w miesiącu.

Źródło: https://eures.praca.gov.pl